Diş sıkma kişinin bilinçsizce dişlerini sıkması veya gıcırdatmasıdır. Diş hekimliği literatüründe bruksizm olarak adlandırılan bu rahatsızlık uykuda veya uyanıkken görülebilir. Diş sıkmak istemsiz gerçekleştiği için hastanın bunu tek başına engelleyebilmesi mümkün değildir.
Diş sıkma tedavisinde genellikle altta yatan nedenlere odaklanılır. Stres, uyku bozuklukları, bazı ilaçlar, aşırı alkol ve kafein tüketimi bruksizmi tetikleyebilir. Bu davranış, dişlerde ve çenede ciddi sorunlara yol açabileceği için mutlaka tedavi edilmelidir. Bruksizmin uykuda ve uyanıkken olmak üzere iki türü vardır.
Uyku Bruksizmi
Uykudayken dişlerin sıkılması veya gıcırdatılmasıdır. Bu durum genellikle derin uyku evrelerinde meydana geldiği için fark edilmesi güçtür. Yetişkinlerde veya çocuklarda görülebilen uyku bruksizmi, hastanın sabah uyandığında diş ve çene ağrısı yaşamasına neden olur.
Uyanıklık Bruksizmi
Kişi uyanıkken ve daha çok stres altındayken farkında olmadan dişlerini sıkar. Uyku bruksizminden farklı olarak hasta burada dişlerini sıktığını fark edebilir ve bunu engelleyebilir. Uyanıkken diş sıkmak stres yönetimi ve farkındalıkla çözülebilir.
Diş Sıkma Tedavisi
Bruksizm, uyku sırasında veya uyanıkken farkında olmadan dişleri sıkma davranışı olarak tanımlanmaktadır. Bu durum; dişlerde, diş etlerinde, çene eklemlerinde, baş ve boyun bölgesinde ağrı veya rahatsızlıklara sebebiyet verebilir. Uykuda diş sıkmak stres ve anksiyete gibi psikolojik nedenlerle de tetiklenebilir.
Bu şikayetle diş hekimlerine başvuran hasta sayısı oldukça fazladır. Dişleri sıkmak tedavi edilmediği takdirde dişlerde aşınmaya, diş eti problemlerine ve çene ağrısına yol açabilir. Tedavi yöntemleri arasında gece plağı kullanımı, masseter botoks, stres yönetimi teknikleri, kas gevşeticiler veya diğer ilaçlar bulunur.
Uyurken Dişleri Sıkmamak İçin Ne Yapmalı?
Uyku esnasında diş gıcırdatma veya sıkma davranışının tedavisi için öncelikle bu davranışa yol açan nedenlerin belirlenmesi gerekir. Bu davranış uzun vadede başka sağlık sorunlarına yol açabileceği için mutlaka bir diş hekimine muayene olunmalı ve kişiye uygun tedavi yöntemi belirlenmelidir. Bruksizmin nedeni kişiden kişiye değişebileceği için hastaya özel bir tedavi yaklaşımı sergilenmelidir.
En yaygın diş sıkma tedavi yöntemleri şu şekildedir:
- Stres yönetimi
- Yaşam tarzı değişiklikleri
- Gece plağı ve splint
- Masseter botoks
- Fizik tedavi
Diş sıkmanın tedavisini genellikle diş hekimleri planlar. Ancak sorunun psikolojik bir nedenden ötürü olduğu düşünülüyorsa psikiyatri kliniğine başvurulabilir. Dişlerin sıkılması depresyon, panik atak, anksiyete bozukluğu gibi rahatsızlıklardan kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda bir psikiyatriste muayene olunmalıdır. Psikiyatrist sorunun kaynağı tespit edildikten sonra hastaya antidepresan grubundan ilaçlar reçete edebilir. Bazı durumlarda diş sıkmak dönemsel de olabilir. Yoğun stres altındayken ortaya çıkan bu sorun stres faktörlerinin ortadan kalkmasıyla kendi kendine düzelebilir.
Bruksizm Belirtileri Nelerdir?
Çoğu insan dişlerini sıktığının farkında olmaz. Ancak bazı belirtiler ortaya çıktığında rahatsızlık hissedilir. Bruksizmin en yaygın belirtileri ise şunlardır:
- Baş Ağrısı
- Çene ağrısı
- Uyku problemleri
- Diş eti sorunları
- Dişlerde aşınma ve hasar
- Yüzde şişlik ve asimetri
Özellikle sabahları şakak bölgesinde hissedilen ağrılar uyurken dişleri sıkmak nedeniyle olabilir. Diş sıkarken çene kaslarının zorlanması neticesinde çene bölgesinde oluşan ağrılara da sık rastlanmaktadır. Diş gıcırdatma ve sıkma davranışı uyku kalitesini etkileyen faktörlerden biridir. Bu nedenle sabahları yorgun uyanmak veya uykusuzluk da bruksizmin neden olduğu olumsuzluklardan biridir. Bunun yanı sıra bruksizm diş etlerinde çekilme ve kanamalar meydana getirebilir. Tek taraflı diş sıkmak ise masseter kasının aşırı büyümesine yol açabileceği için yüzde asimetriler oluşturabilir.
Gece plağı işe yarar mı?
Gece plağı bruksizmi tedavi etmek için kullanılan bir ağız koruyucusudur. Şeffaf bir plastik malzemeden üretilen bu diş sıkma aparatı uyumadan önce ağza yerleştirilir. Plak, dişlerin arasında bir tampon görevi görerek diş hasarını engeller. Böylece uyku kalitesi iyileşir, baş ağrıları azalır, çene eklemleri rahatlar ve diş eti problemleri çözülür.
Gece plağı diş hekimi tarafından hastanın ağız ve diş yapısına uygun olarak özel tasarlanır. Yumuşak ve sert plak olmak üzere iki türü vardır. Burada amaç hasta için maksimum konfor sağlamaktır. Gece plağı fiyatları her yıl Türk Dişhekimleri Birliği tarafından belirlenmektedir.
Doç. Dr. Enis Güray kliniğinde TDB’nin ilan ettiği fiyatlar uygulanmaktadır. Bruksizm tedavisi, gece plağı, masseter botoks ve diğer işlemler için kliniğimiz ile iletişime geçebilirsiniz.