Yer tutucu apareyler, erken yaşta kaybedilmiş olan dişler yüzünden, çevre dişlerin yanlış gelişimi ve çarpık konumlanmasını engelleyen ortodontik tedavi aparatlarıdır.
Yer tutucu araçlar kendi içerisinde farklı model ve işlevlere göre alternatif şekilde üretilebilmektedir. Standart olarak üretilen alt/üst çene yer tutucuları ve sabit/hareketli modellerden destek alınabildiği gibi aynı zamanda Ez Retainer gibi kompakt modellerle de başarılı çalışmalar yapmak mümkün olmaktadır.
Yer Tutucu
Diş tedavilerinde istatistiki bilgilere göre en çok tercih edilen uygumalar, konvansiyonel diş hekimliği uygulamaları olarak bilinen çalışmalar kapsamında gerçekleşmektedir. Söz konusu bu çalışmalar; diş dolgusu, kanal tedavisi ya da diş çekimi olarak bilinen, genellikle yetişkin bireylerin ihtiyaç duydukları diş hekimliği tedavi alanları kapsar.
Ortodontik tedaviler ise genel olarak kalıtımsal ya da sonradan yaşanan travmatik sebeplerden dolayı meydana gelen, dişler üzerinde var olan biçim bozukluklarına odaklanmaktadır. Erken yaşta kaybedilen dişler için, yukarıda bahsedilen geleneksel diş tedavi yöntemleri yetersiz kalmaktadır. Diş çapraşıklığı ya da yanlış diş dizilimi gibi konuların çözümüne odaklanan ortodontik tedaviler de bu aşamada hem önlem müdahaleleri hem de tedavi çalışmaları gerçekleştirmektedir.
Özellikle erken yaşta kaybedilen süt dişleri, ileri yaşlarda yaşanabilecek büyük problemlerin tetikleyicisi olabilmektedir. Arka bölgede, erken yaşta kaybedilen süt dişlerinin boşluğu için önlem alınmaması durumunda, yan bölgede yer alan komşu dişlerin daha rahat bir şekilde gelişme göstermesi mümkün olmaktadır.
Savruk şekilde gelişme sürecine giren komşu dişler, erken yaşta kaybedilen süt diş bölgesi alanına doğru gelişeceği için, bu alanın korunmaması, ileriki yaşlarda çapraşık diş problemi yaşanmasının da önüne geçecektir.
Yer Tutucu Nedir?
Söz konusu durumların yaşanması halinde, ortodontik tedaviler kapsamında yapılacak olan ilk planlamada, komşu dişlerin gelişmesi sürecinde eksik diş tespit edilen alanlara nüfuz edilmemesi amacıyla, yer koruyucu aparatlar kullanılmaktadır.
Yer tutucu apareyler, ilgili çalışmalar için özel olarak tasarlanan tıbbi destek araçlarıdır. Kendi içerisinde sabit ve hareketli olmak üzere alternatif çeşitleri bulunan bu araçların, eksik diş olan bölgeye tam olarak uyumlu şekilde ilave edilmesi şarttır.
Yer tutucular kullanım amaçlarına göre çeşitlendirilmekle birlikte, genel olarak; sabit yer tutucu ve hareketli yer tutucu olarak tasnif edilmektedir. İlgili apareyler;
- Band-Loop Yer Tutucu
- Lingual Ark
- Nance Apareyi
- Trans Palatal Ark (TPA)
modelleriyle uygulamalarda yer almaktadır.
Yer Tutucu Çeşitleri
Band-Loop Yer Tutucu: Band-Loop Yer Tutucular genel işlev olarak tek diş üzerinde çalışma yapmak amacıyla tercih edilmektedir. Üst ya da alt çenede kaybolan tek dişler için destek alınan bu aparey hem tek taraf hem de çift taraf olarak uygulamaya müsait bir yapıya sahiptir.
Lingual Ark: Sabit yer tutucu grubunda yer alan Lingual Arklar alt çenede yaşanan birden fazla sayıdaki diş eksikliği durumlarında tercih edilmektedir. Sabit yer tutucu olması sebebiyle kullanım konforu üst seviyede olan bu apareyler hastanın ağız yapısı ile tam uyumludur.
Nance Apareyi: Üst çene bölgesinde yer alan birden fazla sayıdaki diş kaybında kullanılan bu apareyler azı dişlerinden destek alarak damağa yaslanır şekilde ağız bölgesine eklenmektedir.
Trans Palatal Ark (TPA): Sabit aparey grubunda yer alan bu aparat genel olarak üst çene bölgesinde meydana gelen çoklu diş kayıplarında kullanılmaktadır. Azı dişi dizilim sırasında, yan dişlerin çekim boşluğuna gelmesini engelleyen aparaylerden bir tanesidir.